Algemene Voorwaarden en auteursrecht

Inleiding

Overal is te horen dat plagiaat niet niet wenselijk is en ook niet wordt getolereerd. Het klakkeloos geheel of gedeeltelijk overnemen van andermans werk zonder deugdelijke bronvermelding wordt nog steeds beschouwd als doodzonde. Hoe zit het eigenlijk met de Algemene Voorwaarden van concurrenten die erg op elkaar lijken?

Auteursrechten op de Algemene Voorwaarden

Als consument doen wij vaak aankopen, sluiten wij verzekeringen af en krijgen we zodoende te maken de met algemene voorwaarden van ondernemingen. Deze algemene voorwaarden lijken vaak op elkaar. Hierdoor kan men denken dat Algemene Voorwaarden geen auteursrechtelijke bescherming genieten. Dit is een hardnekkige misverstand! Uit de rechtspraak blijkt dat Algemene Voorwaarden auteursrechtelijke bescherming kunnen genieten en dus een werk in de zin van de Auteurswet (Aw) kunnen zijn.

Wanneer is iets een werk in de zin van de Aw?

De Algemene Voorwaarden kunnen een werk in de zin van de Aw zijn, indien de Algemene Voorwaarden een werk vormen met een eigen, oorspronkelijk karakter en een stempel van de maker dragen (HR 4 januari 1991, ECLI:NL:HR:1991:ZC0104, Romme/Van Dale). Het moet dus gaan om een eigen intellectuele schepping van de maker, aldus het Hof van Justitie in 2009. (HvJEU 16 juli 2009, ECLI:EU:C:2009:465, Infopaq). Het Hof van Justitie kwam tot het oordeel dat maker de keuze, de rangschikking en de combinatie van woorden op zijn eigen manier maakte. Hierdoor is er naar het oordeel van het Hof sprake van een intellectuele schepping die in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming van het werk.

Genieten Algemene Voorwaarden auteursrechtelijke bescherming?

Meeste algemene voorwaarden bevatten dezelfde soort bepalingen over de betaalcondities, garantietermijnen en geschillenoplossing. Dit is geen belemmering om aan te nemen dat de volgorde en de reden waarom deze onderwerpen onderdeel uitmaken van de algemene voorwaarden. De volgorde waarin zij worden vermeld en hoe zij worden geformuleerd brengen met zich mee dat zij een werk met een eigen, oorspronkelijk karakter zijn en een persoonlijk stempel van de maker hebben. De Voorzieningenrechter van de Rechtbank Den Haag heeft in 2009 een voorlopig oordeel gegeven over auteursrechtelijke inbreuken op de Algemene Voorwaarden. De rechter heeft de Algemene Voorwaarden van twee ondernemingen met elkaar vergeleken. De rechter oordeelde de Algemene Voorwaarden van de gedaagde partij voor belangrijke delen bestond uit kopieën. Dit leverde een auteursrechtelijke inbreuk op de Algemene Voorwaarden. De rechthebbende kan maatregelen treffen om de geconstateerde overtredingen te doen staken.

Conclusie

Het is een hardnekkige misverstand om te denken dat er geen auteursrechten kunnen rusten op Algemene Voorwaarden. De jurisprudentie toont aan dat Algemene Voorwaarden een werk in de zin van de Aw zijn, mits zij een werk vormen met een eigen, oorspronkelijk karakter en een persoonlijk stempel van de maker dragen. Het geheel of gedeeltelijk overnemen van Algemene Voorwaarden van andere ondernemingen zal leiden tot auteursrechtelijke inbreuken op Algemene Voorwaarden. De rechthebbende heeft de mogelijkheden om op te treden tegen de geconstateerde overtredingen.

Met dank aan Güven Erkaslan